Alice Harikalar Diyarında

Çocuk edebiyatında 'hakkında en çok konuşulan eser' ünvanına sahip bir kitaptan bahsediyoruz.

Geçtiğimiz senelerde Tim Burton uyarlamasıyla beyaz perdede izlemiş ve eserden bağımsız kurgusuna rağmen çok sevmiştik. Johnny Depp, Helena Bonham Carter ve Anne Hathaway'ın bir arada olduğu bir filmi nasıl beğenemezdik ki zaten. Alice'imizi canlandıran soluk benizli Mia Wasikowska da bizi yeniden çay partilerinin keyifli atmosferine sokmayı başarabilmişti.

Şimdi kitabı bir süreliğine kenara bırakıp, eserin yazılma sürecine ve yazarına bakalım. Gerçek ismi Charles Lutwidge Dodgson olan Lewis Caroll aslında Oxford Üniversitesi'nde çalışan, bir yandan da kısa öyküler ve şiirler yazan bir matematikçi. Üniversitesinin dekanı Henry Lidell ile yakın dostlukları var. Caroll 1862 yazının bir gününde Lidell'in üç kızı Lorina, Alice ve Edith ile nehirde sandal gezintisine çıkıyor. Kızların canı sıkılınca onlara bir masal anlatmaya başlıyor.Alice masalı o kadar çok beğeniyor ki Caroll'a yazıya dökmesi için ısrar ediyor. Yazar öyküsünü kendi elleriyle resimleyerek Alice'e hediye ediyor. Kitap 1865 yılında profesyonel bir çizer olan John Tenniel tarafından resimlenerek yayımlanıyor ve büyük başarı kazanıyor.

Alice Harikalar Diyarında fantastik edebiyata öncülük etmekle kalmayıp, 'nonsense literature' kapsamında da yerini alıyor. Tuhaf karakterler, garip olaylar ve anlamsız çağrışımlarla örülmüş eserlerden oluşan bu edebiyat türü mantıksızlık içinde kendine ait bir mantık içeriyor. [Tülin Kozikoğlu, Radikal Kitap/2010]

Caroll da gerçeklerle oynayarak alıştığımız anlamları bozar gibi görünürken aslında anlatmaya çalıştığı her ne ise onun altını çiziyor. Yazarın abartılı espri anlayışı, kelime oyunları, bilmeceleri, zıtlıklarla oluşturuğu olay örgüsü, alışılmamış davranışlar, sıradışı metaforlar kitap boyunca bize eşlik ediyor.

Benim önerim kitabı yazarın size çizdiği yolda bir çocuk gibi ilerlemeniz ve Alice gibi bir an düşünmeden tavşanı takip edip delikten atlamanız. Tabi bunu yaparken elinizde mutlaka keyfinizi sekteye uğratmayacak bir çeviri olmalı.